Oljefondet må slutte å tene pengar på okkupasjonen

Kvart år leverer Finansdepartementet ei stortingsmelding til finanskomiteen på Stortinget om forvaltninga av Oljefondet det føregåande året. Dette er høyringsinnspelet Fellesutvalget for Palestina kom med om meldinga i finanskomiteen fredag 4. mai:

Sjå video av stortingshøyringa her. 

Høyringsinnspel stortingsmelding 13 (2017-2018)
Statens Pensjonsfond Utland 2018

OECD sine retningsliner for fleirnasjonale selskap er eitt av dei viktigaste rammeverka som den ansvarlege forvaltninga til Statens Pensjonsfond Utland (SPU) kviler på. Desse seier at alle verksemder, inkludert investorar, har eit ansvar for å unngå å krenke andre sine menneskerettar og unngå å forårsake eller medverke til negative konsekvensar på menneskerettsområder og handtere slike konsekvensar når dei måtte oppstå. Dette gjeld og om tilknytinga er gjennom eit forretningssamband og sjølv om ein ikkje sjølv har medverka til dei.

Folkeretts- og menneskerettsbrota som den ekspanderande israelske busettingsverksemda fører til i Palestina er godt dokumentert og gang på gang fordømd i internasjonale forum. Sist i ei fråsegn frå FN sitt tryggingsråd 23. desember 2016 som seier at Israel systematisk bryt folkeretten gjennom okkupasjonen av palestinsk land og at dei israelske busettingane på den okkuperte Vestbreidda er ulovlege. Både Norsk Folkehjelp og det danske media- og forskingssenteret Danwatch har dokumentert og publisert korleis Statens Pensjonsfond Utland har store summar investert i selskap som bidreg til folkerettstridig verksemd og menneskerettsbrot i Palestina. Ein rapport frå januar 2017 frå Danwatch syner at SPU har investert 5,2 milliardar euro i slike selskap.

Gjennom desse investeringane i selskap som bidreg til folkerettstridig verksemd i Palestina og som bidreg til ei rekke menneskerettsbrot bryt SPU med OECD sine retningsliner for fleirnasjonale selskap. Det kler ikkje SPU, som har eit uttalt mål om å vere ein ansvarleg investor, og som har eit eige forventningsdokument på menneskerettar. Då må vi kunne forvente at SPU ikkje med viten og vilje bidreg til folkeretts- og menneskrettsbrot gjennom investeringane sine. Særleg med tanke på at det i fjor haust kom ein eigen rettleiar frå OECD for finanssektoren og ansvarleg næringsliv som syner korleis retningslinene kan nyttast for at ein institusjonell investor kan gjere grundige og gode aktsemdsvurderingar.

Fellesutvalget for Palestina meiner at:

• SPU må trekke seg ut av selskap som bidreg til normbrot og krenkingar av menneskerettane og folkeretten i dei okkuperte palestinske områda.
• Dei selskapa som Etikkrådet ikkje tilrår uttrekking frå må NBIM innleie dialog med. Målet bør vere endring av praksisen til selskapet og denne dialogen bør vere open.
• Det må vere faktisk samsvar mellom SPU sitt eigarskapsarbeid og FN sine retningsliner for menneskerettar og næringsliv.

Sjå video av stortingshøyringa her.